Proces synodalny to nie tylko seria spotkań czy konsultacji, ale przede wszystkim sposób życia Kościoła jako wspólnoty wierzących, którzy wspólnie rozeznają, podejmują decyzje i realizują misję. Kluczowym elementem tego procesu jest współdziałanie, czyli aktywne zaangażowanie wszystkich ochrzczonych w życie Kościoła. Bez współdziałania synodalność staje się tylko teorią – aby była skuteczna, musi być praktykowana w realnych wspólnotach.
1. Czym jest współdziałanie w synodalności?
Współdziałanie w synodalnym Kościele oznacza, że wszyscy członkowie wspólnoty – świeccy, duchowieństwo, biskupi – aktywnie uczestniczą w rozeznawaniu i realizacji misji Kościoła. Nie oznacza to zacierania ról, ale uznanie, że każdy ochrzczony ma dar i odpowiedzialność w budowaniu wspólnoty.
Główne zasady współdziałania:
🔹 Wspólna misja – Kościół działa jako jedno Ciało, w którym każdy ma swoją rolę (1 Kor 12, 12-27).
🔹 Słuchanie i dialog – każdy głos jest ważny, ale decyzje podejmowane są w duchu jedności i rozeznania.
🔹 Szacunek dla różnorodności – różne charyzmaty i punkty widzenia wzbogacają wspólnotę.
🔹 Odpowiedzialność za Kościół – nikt nie jest tylko biernym odbiorcą, ale współtwórcą misji Kościoła.
📖 Inspiracja biblijna:
W Dziejach Apostolskich widzimy, że pierwotny Kościół funkcjonował we współdziałaniu wszystkich wiernych. Apostołowie, diakoni, wspólnoty domowe – każdy miał swoją rolę w szerzeniu Ewangelii i zarządzaniu wspólnotą (Dz 6, 1-7).
2. Dlaczego współdziałanie jest kluczowe w synodalności?
🔹 Synodalność to „Kościół wszystkich”
Kościół synodalny nie jest strukturą opartą na hierarchii, gdzie tylko biskupi i duchowni podejmują decyzje. To wspólnota, w której każdy ochrzczony ma swój głos i swoją misję. Współdziałanie oznacza, że:
- Świeccy wnoszą swoje doświadczenie codziennego życia i pracy w rozeznawanie misji Kościoła.
- Duchowni nie działają w izolacji, ale w dialogu ze wspólnotą.
- Biskupi pełnią rolę pasterzy i przewodników, ale nie jako jedyni decydenci – rozeznają razem z wiernymi.
🔹 Kościół jest różnorodny, ale zjednoczony w misji
Prawdziwe współdziałanie nie oznacza eliminowania różnic, ale ich wykorzystanie dla dobra wspólnego. Wspólnota synodalna to miejsce, gdzie różne powołania, charyzmaty i doświadczenia wzajemnie się uzupełniają.
🔹 Bez współdziałania Kościół nie może realizować swojej misji
Współdziałanie nie jest opcją, ale koniecznością. Bez niego:
⚠ Wspólnoty stają się bierne i niezaangażowane.
⚠ Decyzje są podejmowane w oderwaniu od realnych potrzeb wiernych.
⚠ Kościół traci zdolność do ewangelizacji i odpowiedzi na wyzwania świata.
📖 Przykład z dokumentów synodalnych:
„Synodalność oznacza Kościół, który nie wyklucza żadnego ochrzczonego. Każdy ma swoje miejsce w misji i w rozeznawaniu kierunków działania”
3. Jakie są formy współdziałania w synodalnym Kościele?
🔹 Wspólne rozeznawanie
Decyzje w Kościele synodalnym nie są podejmowane arbitralnie, ale przez wspólne rozeznawanie:
✅ Rady duszpasterskie i parafialne – miejsce, gdzie świeccy i duchowni wspólnie wypracowują kierunki działania.
✅ Synody diecezjalne i konsultacje – gdzie różne środowiska wspólnie rozeznają potrzeby Kościoła lokalnego.
✅ Ruchy i wspólnoty – np. Rada Profetyczna Mężczyzn Świętego Józefa, która rozeznaje kierunki działania dla całej wspólnoty.
🔹 Współpraca między różnymi środowiskami Kościoła
Kościół synodalny to także współpraca między ruchami, zgromadzeniami i instytucjami.
- Charis Polska synodalnie poszukiwało wspólnych dróg dotarcia ze Strumieniem Łaski do Kościoła i świata, co pokazuje, że współpraca między różnymi charyzmatami jest kluczowa.
- Duszpasterstwa parafialne i akademickie powinny współpracować, aby formować nowych liderów Kościoła.
🔹 Współdziałanie w służbie ubogim i marginalizowanym
Synodalność to nie tylko rozmowy, ale także konkretna służba drugiemu człowiekowi. Wspólnoty, które działają synodalnie, organizują:
✅ Wspólne akcje charytatywne – pomoc potrzebującym w duchu Ewangelii.
✅ Duszpasterstwo osób wykluczonych – np. działania na rzecz migrantów, ubogich, więźniów.
✅ Współpracę z organizacjami społecznymi – Kościół synodalny wychodzi poza swoje struktury, by działać na rzecz dobra wspólnego.
📖 Przykład synodalnego działania:
W niektórych diecezjach Europy powstały „fora synodalne”, które łączą ludzi z różnych środowisk – duchownych, świeckich, młodzież, osoby konsekrowane – aby wspólnie wypracowywać kierunki duszpasterstwa.
4. Jakie są owoce współdziałania w procesie synodalnym?
✅ Lepsze rozeznanie kierunków dla Kościoła – decyzje są podejmowane wspólnie, a nie arbitralnie.
✅ Większe zaangażowanie świeckich – ludzie czują, że Kościół to ich wspólnota, a nie instytucja zarządzana „z góry”.
✅ Umocnienie misji Kościoła – Kościół staje się bardziej ewangelizacyjny, otwarty i dynamiczny.
✅ Większa jedność i zaufanie – współdziałanie buduje zaufanie między świeckimi a duchowieństwem.
Podsumowanie: Kościół synodalny to Kościół współpracujący
🔹 Nie hierarchia, ale wspólnota darów i powołań.
🔹 Nie samotne decyzje, ale rozeznawanie w Duchu Świętym.
🔹 Nie podziały, ale dialog i jedność.
💡 Pytanie do refleksji: Jakie kroki mogę podjąć, aby bardziej zaangażować się we współdziałanie w mojej wspólnocie?
Dodaj komentarz